การเขียนคำขวัญ
ปัจจุบันมีผู้นิยมใช้คำขวัญเชิญชวน โน้มน้าวใจผู้ฟัง ผู้อ่านให้ตระหนัก และคล้อยตามในสถานการณ์แตกต่างกันไป หน่วยงานราชการ องค์กรต่าง ๆ จัดประกวดคำขวัญทั้งในระดับชาติและระดับท้องถิ่นเพื่อวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกันไป การเขียนคำขวัญเป็นงานเขียนที่ต้องใช้ความสามารถในแง่ของการใช้ถ้อยคำ ที่กระชับ รัดกุมและมีความหมายเด่น แปลก และต้องคล้องจองเพื่อจดจำได้ง่ายการเขียนคำขวัญเนื่องในโอกาสใดโอกาสหนึ่ง ผู้เขียนต้องแสดงความคิดเห็นที่เด่นชัดในเรื่องนั้นขึ้นมา เลือกคำที่มีน้ำหนัก มีความหมายกระชับ นำมาผูกเป็นประโยคสั้น ๆ และให้มีคำสัมผัสกันบ้าง ก็จะได้คำขวัญที่น่าสนใจ ตรงจุดมุ่งหมายความหมาย
คำขวัญ คือ คำพูดที่กล่าวให้เป็นข้อคิดหรือแนวทางปฏิบัติเนื่องในกรณีใดกรณีหนึ่ง หรือโอกาสใดโอกาสหนึ่ง เป็นข้อเตือนให้ระลึกถึงหน้าที่การงานและความประพฤติต่าง ๆ
หลักการใช้ภาษาในการเขียนคำขวัญ
การเขียนคำขวัญให้น่าสนใจ ควรคำนึงในประเด็นต่อไปนี้
1. ใช้ถ้อยคำสั้น กะทัดรัด มีความหมายลึกซึ้ง ใช้คำตั้งแต่ 2 คำขึ้นไป แต่ไม่ควรเกิน 16 คำ
แบ่งเป็นวรรคได้ตั้งแต่ 1 - 4 วรรค เช่น
- ทุกข์ที่ไหน กาชาดไปที่นั่น
- ห้องสมุด ดุจขุมคลัง แห่งปัญญา
- มารยาทงาม น้ำใจดี
- ทุกชีวี จะปลอดภัย
- อากาศเป็นพิษ ชีวิตจะสั้น
- ต้นไม้เท่านั้น ทั้งกันและแก้
2. เขียนให้ตรงจุดมุ่งหมาย แสดงความคิดในเรื่องใดเรื่องหนึ่งอย่างเด่นชัด หรือมีใจความสำคัญเพียงอย่างเดียว เพื่อให้จำง่าย เช่น
- แสดงพลังประชาธิปไตย ด้วยการไปใช้สิทธิเลือกตั้ง
- หลายชีวิต รอโลหิตจากท่าน
- ขับรถถูกกฎ ช่วยลดอุบัติเหตุ
- ทิ้งขยะไม่เลือกที่ หมดราศีไปทั้งเมือง
- ครูคือพลังสร้างแผ่นดิน ไทยทุกถิ่นน้อมบูชาพระคุณครู
- น้ำมีคุณค่ามหาศาล อย่าล้างผลาญโดยไม่จำเป็น
- จับจ่ายรู้ค่า ถึงเวลาจ่ายคืน
3. จัดแบ่งจังหวะคำสม่ำเสมอ เช่น
- ยอมลำบากเมื่อหนุ่ม ดีกว่ากลุ้มเมื่อแก่
- ประเทศเป็นบ้าน ทหารเป็นรั้ว
- ยามศึกเรารบ ยามสงบเราเตรียม
- กตัญญูระลึกอยู่ในจิต สุจริตระลึกอยู่ในใจ
4. เล่นคำทั้งเสียง และสัมผัสและการซ้ำคำ ช่วยให้จำง่าย เช่น
- เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ
- ยามศึกเรารบ ยามสงบเราเตรียม
- ขับเร็วชิดขวา ขับช้าชิดซ้าย
- สะอาดกายเจริญวัย สะอาดใจเจริญสุข
5. เป็นคำตักเตือนให้ปฏิบัติในทางที่ดี เช่น
- เลือกคนดีเข้าสภา เพื่อพัฒนาท้องถิ่น
- เลือกตั้งเป็นหน้าที่ เลือกคนดีมาปกครอง
- ทำดีให้คนเกรง ดีกว่าเป็นนักเลงให้คนกลัว
ลักษณะของคำขวัญที่ดี
๑. เขียนตามวัตถุประสงค์
๒. ใช้ถ้อยคำถูกต้องตามหลักภาษาไทย
๓. คำขวัญนิยมใช้คำสัมผัสคล้องจอง
๔. ใช้สำนวนโวหารเปรียบเทียบ นอกจากไพเราะสละสลวยแล้ว คำขวัญต้องเปรียบเทียบ
ได้เหมาะสม ต้องคมในด้านความคิด
๕. คำขวัญ ต้องมีขนาดไม่ยาวไม่สั้นเกินไป มีความกระชับ กะทัดรัดชัดเจน เป็นไปตามเกณฑ์กติกา
ที่กำหนดด้วย
๖. แนวความคิดเชิงสร้างสรรค์ ควรเขียนในเชิงบวก การเขียนคำขวัญอย่าให้รู้สึกไม่ดี หรือน่ากลัว
ตัวอย่างคำขวัญ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น